بایگانی برچسب ها: مشکلات جنسی
پوست پوست است، چه در صورت یا دست باشد، و چه در اندامهای تناسلی. پوست ناحیهٔ تناسلی هم دچار همان آزردگیها میشود، از واکنشهای آلرژیائی گرفته تا پوسترفتگی و جوش چرکی.
اما وظایف دستگاه تناسلی شرایطی برای آن پیش میآورد که با حالات قسمتهای دیگر پوست بدن تفاوت دارد. و چون بافت آن بسیار حساس و پر از انتهاهای عصبی است، بثورات کوچکی که ممکن است در جاهای دیگر نادیده گرفته شوند در ناحیهٔ تناسلی آزارنده خواهند شد.
مثلاً مجرای فولیکولهای موی ناحیهٔ تناسلی درست مثل فولیکولهای موی صورت بسته شده و ایجاد جوش چرکی میکند. زگیلهای تناسلی از طریق نزدیکی منتقل میشوند، اما ناشی از همان ویروسی هستند که زگیلهای دست را بهوجود میآورند. صابون و مواد بهداشتی هم گاهی باعث حساسیت در ناحیه تناسلی میشوند، درست مانند آلرژی دست و صورت.
– درمان تحریک ناحیه تناسلی
چه باید کرد؟
آیا جوش اندام تناسلی را هم مانند جوش صورت بچلانیم؟ از همان مواد ضد زگیل دست برای درمان زگیل تناسلی استفاده کنیم؟
یا چه چیز کورکهای آن را از بین میبرد؟
زگیل را دستکم نگیرید. ابتلا به زگیل تناسلی چه بهصورت تک یا خوشهای با یک تماس جنسی صورت میگیرد. زگیل معمولاً بدون درد ممکن است برجسته یا صاف، به رنگ پوست، سفید یا خاکستری و بزرگ یا کوچک باشد. کافی است یکی از ۶۰ نوع ویروس زگیل را دریافت کنید، تمام عمر در بدن میماند و هر آن ممکن است زگیل ظاهر شود.
خوددرمانی نکنید. زگیل تناسلی را نمیتوانید با داروهای زگیل دست برطرف کنید.
این داروها پوست را بیشتر تحریک میکنند. زگیل باید پیش از گسترش آن توسط پزشک درمان شود. پزشک معمولاً داروئی موضعی برای درمان زگیل تناسلی تجویز میکند، گرچه برخی پزشکان به روش جراحی آن را برمیدارند.
زگیل زنان را جدیتر بگیرید. زگیل تناسلی مردان جز خطر انتقال به دیگران ناراحتی دیگری ایجاد نمیکنند، اما در زنان خطر ایجاد سرطان گردن زهدان را همراه خود دارد. تشخیص آن نیز مشکلتر است چون زنان خود متوجه وجود آن نمیشوند. بههمین دلیل باید معاینهٔ سالانه شوند.
کورک جوش سادهای نیست. کورک دستگاه تناسلی را نباید فشار داد یا دستکاری کرد.
پمادهای معمولی مصرف نکنید. هیچوقت برای درمان کورک تناسلی از فرآوردههای پراکسیدبنزویل استفاده نکنید. این ماده ممکن است پوست را تحریک کند.
درمان را بهعهدهٔ پزشک بگذارید. پزشک معمولاً آنتیبیوتیک مناسب برای کورک تناسلی تجویز میکند. شاید نیز کمپرس آبگرم را برای سرباز کردن آن توصیه کند.
مراقب زائده گوشتی باشید. گاهی برآمدگیهائی جوش مانند در دستگاه تناسلی دیده میشود که نرمگوشتی مسری نام دارد. این مجموعهٔ برآمدگیهای صورتی رنگ، بزاق و نرم در وسط فرو رفته هستند. با اینها مثل جوش صورت رفتار نکنید؛ بسیار مسری هستند؛ به آنها دست نزنید؛ پزشک با عمل جراحی آنها را بر میدارد.
جوشها را سرسری نگیرید. یک التهاب تماسی مزمن پوست میتواند به جوش دستگاه تناسلی منجر شود. روشهای زیر را برای درمان آن بهکار بگیرید. اما اگر بعد از یک هفته خوب نشد، به پزشک مراجعه کنید. و اگر زخم یا تاولی وجود دارد، از همان اول نزد پزشک بروید.
علت را بیابید. اگر بثورات ناشی از التهاب تماسی پوست باشد، تنها راه درمان پیدا کردن علت و حذف آن است. اگر لباس زیر تازهای پوشیدهاید یا مواد شوینده یا صابون جدیدی مصرف کردهاید، ممکن است باعث واکنش آلرژیائی ناحیهٔ تناسلی شده باشید. افشانهها و کرمهای بهداشتی که زنان مصرف میکنند گاهی ایجاد جوش میکنند.
کاندوم را عوض کنید. کاندومهای لاتکس بهندرت باعث ایجاد التهاب تماسی پوست میشوند. اما بثورات قرمز خارشدار ایجاد میکنند. میتوانید از کاندوم پوست گوسفند استفاده کنید. ولی مراقب باشید، چون فقط کاندوم لاکتس از ابتلا به ویروس ایدز جلوگیری میکند.
مراقب ابتلا به سیفلیس باشد. بیماری آمیزش سیفلیس در مراحل خاصی با بثورات قرمز یا فلسی خود را نشان میدهد. اگر مقاربت مشکوکی داشتهاید، امکان ابتلا به سیفلیس آنقدر مهم هست که نزد پزشک بروید.
– چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
– کهیر یا تغییر رنگ پوست نزدیک اندامهای تناسلی بیش از یک هفته طول بکشد.
– برجستگی زگیل مانند یا کورک چربی در اندامهای تناسلی دیده شود.
– خارش مهبل نشانهٔ چیست؟
ناحیهٔ تناسلی انسان معمولاً چند لایه پوشش دارد. بنابراین طبیعی است که گرما و رطوبت جمع شده در آنجا ایجاد خارش کند.
خارش مهبل نیز میتواند ناشی از جمعشدن طولانی مدت باکتریها در آن باشد. گرما و رطوبت مهبل محیط بسیار مناسبی برای رشد باکتریهاست.
در واقع این خارش کارت دعوتی است برای عفونتها، از التهاب باکتریائی مهبل گرفته تا عفونت مخمر (کاندیدا آلبیکانس یا مونیلیا) و تریکوموناز.
گاهی نیز این خارش در اثر حساسیت به مواد شیمیائی صابون، خوشبوکننده، یا رنگ است. خارش مهبل میتواند نشانهٔ نزدیک شدن به دوران یائسگی نیز باشد.
– درمان خارش مهبل
حمام آب نمک کنید. نیم فنجان نمک معمولی را در یک تشت یا وان آبگرم حل کرده و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آن بنشینید. بگذارید آب نمک داخل مهبل را بشوید. با دو یا سه شب حمام آب نمک انواع سادهتر خارش مهبل از بین میرود.
نزدیکی نکنید. تا زمانی که خارش مهبل دارید از رابطهٔ جنسی خودداری کنید. نزدیکی در این هنگام باعث انتقال عامل عفونی و ابتلای مجدد هر دو نفر میشود.
امکان حساسیت را بررسی کنید. خارش ممکن است ناشی از حساسیت به وسایل جلوگیری از آبستنی باشد. این امکان را بررسی کرده و در صورت داشتن آلرژی روش دیگری برای جلوگیری از آبستنی انتخاب کنید. در مورد رفع حساسیت یا انتخاب روشهای دیگر با پزشک خود مشورت کنید.
نزد پزشک بروید. برای تعیین نوع عفونت عامل خارش مهبل به پزشک مراجعه کنید. اگر سابقهٔ وجود عفونت مخمر دارید، با علائم آن آشنا هستید و میتوانید پزشک را در تشخیص و درمان یاری دهید.
تریکوموناز و عفونتهای باکتریائی هم با آنتیبیوتیکهای خاص خود درمان میشوند. از پزشک بخواهید از نظر وجود ویروس پاپیلوم انسانی شما را کنترل کند. این ویروس که ایجاد زگیل تناسلی میکند، از عوامل خارش مهبل است.
شروع یائسگی را بررسی کنید. اگر به دوران یائسگی نزدیک میشوید، برای رفع خارش آن از پزشک کمک بخواهید. درمان جایگزینی هورمون راه خوبی است، ولی اول کرمهای هورمونی را امتحان کنید.
خود را با فشار نشوئید. شستن با فشار مهبل نه تنها کمکی به رفع خارش نمیکند، بلکه ممکن است با فرستادن مواد عفونی بهدرون گردن زهدان ایجاد بیماری التهابی لگن کند.
استفاده از پور تالک یا نشاستهٔ ذرت هم درست نیست، چون در دراز مدت ذرات آنها در نزدیکی تخمدانها جمع شده و خطر سرطانی شدن آنها را بالا میبرد.
مبارزه با مخمر. در زنانی که زیاد به عفونت مخمر مبتلا میشوند، بهترین کار جلوگیری از بروز آن است.
– خارش ناحیهٔ تناسلی نشانهٔ چیست؟
اصطکاک و قارچ دو علت عمدهٔ خارش ناحیهٔ تناسلی هستند. مالش پوست باعث ایجاد گرما و عرق شده و لکههای حساس، قرمز و خارشدار ظاهر میشود. افراد چاق و خیلی فعال بیشتر دچار میشوند. ناحیهٔ خارش ممکن است بهصورت لکهای قرمز و کوچک ظاهر شود، اما میتواند به التهابی شدید با پوستهریزی یا نقاط حساس و مرطوب در آنجا منجر گردد.
اگر علت قارچ باشد، خارش و قرمزی بهتدریج ظاهر میشود. لکههای پوست فلسی شده با حاشیههای مشخص حلقهای هستند. خارش قارچی کشالهٔ ران بیشتر در تابستان روی میدهد. قارچها نواحی گرم و مرطوب را برای رشد انتخاب میکنند. اما حتماً ایجاد عفونت قارچی نمیکنند.
خارش ناحیهٔ تناسلی از شپش عانه یا عامل جرب هم میتواند ناشی شود. در زنان خارش ممکن است اولین علامت عفونت مخمری باشد، مخصوصاً در افرادی که آنتیبیوتیک میخورند. و در هر دو جنس، خارش شدید و درد شدید ممکن است نشانهٔ تبخالی تناسلی باشد.
– درمان خارش ناحیهٔ تناسلی
خارش کشالهٔ ران را بهسادگی میتوانید درمان کنید، اما پیش از آنکه ملتهب و احتمالاً عفونی شود. خارشهای شدیدتر را به پزشک گزارش دهید تا داروئی برای تسکین آن بدهد. در اینجا کارهائی برای رفع خارش، قبل از اینکه مشکلی جدی شود، گفته میشود.
پودر بزنید. برای از بین بردن خارش معمولی کمی پودر نشاستهٔ ذرت بزنید. این پودر زدن سائیدگی پوست را کاهش میدهد. پودر تالک هم همین کار را میکند، اما زنان باید در استفاده از آن احتیاط کنند، چون استفادهٔ روزانهٔ آن ممکن است گرفتاریهای دیگر را در پی داشته باشد. گاهی سرطان تخمدان دیده شده است.
پماد بزنید. کرمها و پمادهای بدون نسخه برای درمان خارش کشالهٔ ران وجود دارد. اما برای درمان دقیق باید عامل آن را بشناسید. سائیدگی ممکن است هنگام استفاده از داروهای ضد قارچ تشدید شود، چون اینها اصطکاک را کم نمیکنند.
پمادهای حاوی اکسیدروی یا هیدروکورتیزون بر خارش کشاله ران در اثر مالش مؤثرند. اما اگر خارش ناشی از قارچ باشد، باید از پمادهای میکونازول یا کلوتریمازول استفاده کرد.
شستشو را فراموش نکنید. عرق مکان مناسبی برای باکتریها فراهم میکند که بعداً باعث تحریک و خارش ناحیهٔ تناسلی میشوند. اگر هنگام کار زیاد عرق میکنید، بلافاصله بعد از کار حمام کنید. اگر در خارج خانه به حمام میروید، با خود لباس تمیز و خشک ببرید.
تظاهرات پوستی دستگاه تناسلی بیماریهای آمیزشی
سیفلیس
پس از یک دوره نهفتگی ۹ تا ۹۰ روزه( بطور متوسط ۳ هفته) در محل تماس اولیه زخمی موسوم به شانکر به وجود می آید.
معمولا شانکر منفرد است اما میتواند متعدد نیز باشد. محل شایع آن نیز نواحی تناسلی می باشد. ضایعه ابتدا بصورت یک جوش ظاهر میشود که دچار نکروز ایسکمیک شده و زخمی می گردد و پس از آن یک زخم بدون درد ایجاد میکند. حاشیه زخم برجسته
و نرم و قاعده آن سخت و گرانولر است. ضایعه متموج بوده و در لمس قوام لاستیکی دارد( مانند خم شدن مقوای نازک) و بدون خونریزی میباشد. در این مرحله غدد لتفی ناحیه ای بزرگ شده اند اما بدون درد و غیر چرکی میباشند. شانگر اغلب در مدت ۶-۳ هفته با بجا گذاشتن اسکار بهبود می یابد.
شانکروئید
دوره کمون ۱۴-۳ روز است. اولین تظاهر آن بصورت یک جوش کوچک التهابی است که پس از ۳-۲ روز تبدیل به پوسچول شده و بعد زخم میشود. ضایعه حاشیه مشخصی دارد .. متموج نیست و دردناک میباشد.
لبه های ضایه دچار فرسایش شده و در اطراف آن هاله اریتماتو وجود دارد. نسبت ابتلای مرد به زن, ۱۰ به ۱ بوده و در ۵۰% موارد همراه با لنفادنو پاتی دردناک و یکطرفه اینگواینال می باشد. در ۲۵% موارد لنفادنوپاتی.. چرکی شده و به خارج سر باز میکند.
گرانولوم اینگواینال
دوره کمون بیماری ۲۰ هفته تا ۳ ماه میباشد. بیماری بصورت یک جوش ندول یا زخم سفت بر روی ناحیه تناسلی شروع میشود
و پس از تبدیل به یک زخم سطحی بدون درد و پهن با لبه پیچیده.. دارای قائده ای برجسته تر از سطح پوست متشکل از بافت گرانولاسیون و ملتهب میگردد. سپس زخم به مناطق مجاور گسترش می یابد.
این زخم محدود به مناطق مرطوب است .ممکن است دهانه گردن رحم هم گرفتار شود. این زخم ها با دستکاری شروع به خونریزی میکنند. و بر خلاف شانکروئید و لنفوم گرانولوم معمولا لنفادنو پاتی اینگواینال ندارند.
لنفوگرانولوم ونروم
در مرحله اول پس از یک دوره کمون ۳ تا ۳۰ روزه.. در ناحیه تناسلی جوش کوچک بدون دردی ظاهر میشه که ممکن است
تبدیل به زخم یا ضایعات تبخال مانند بشه. این مرحله معمولا پس از چند روز بهبود می یابد. در مرحله دوم که ۲ تا ۶ هفته پس از شروع مرحله اول رخ میدهد لنفادنوپاتی دردناک فمورال و اینگواینال ایجاد میشود.
مشکلات ناحیه تناسلی در مردان :
آلت مردانه قسمتی از بدن است که آقایان معمولاً حساسیت بیشتری برای محافظت از آن به خرج می دهند. به همین علت، این عضو از بدن نیاز به مراقبت های ویژه دارند. همه ما از اهمیت استفاده از کاندوم در برخی موقعیت های خاص آگاهیم، اما مراقبت صحیح از آن لزوماً به همین جا ختم نمی شود. در این مقاله نکاتی را برایتان عنوان می کنیم که به شما کمک میکنند به بهترین شکل از این عضو مهم نگهداری کنید.
مراقبت منظم:
اصلاح
برای خیلی از مردها، اصلاح و نظافت آلت تناسلی یک بخش ساده از برنامه مراقبتشان است درحالیکه برای خیلی های دیگر، اینکار چیزی جز اذیت و آزار موقت نیست. اصلاح آلت و زدن موهای آن فوایدی دارد، اما در عین حال این اصلاح کردن ها و واکس زدن ها معایبی هم دارد که همان موقع خود را نشان نمی دهد:
فواید:
-ارتقاء نظافت/کاهش رطوبت
-تحریک کننده بودن از نظر جنسی
-بالا بردن حساسیت حین نزدیکی
-تسهیل معاینه پوست
-بزرگتر جلوه دادن آلت
معایب:
-خسته کننده
-واکس زدن (دردآور)
-(واکس زدن) گران و پرهزینه
-می تواند منجر به ایجاد جراحت شود
-می تواند منجر به پیدایش عفونت جدید یا پخش عفونت های قبلی شود.
برای خیلی از خانم ها، آلت مردانه اصلاح شده و واکس زده شده بسیار تحریک کننده است. اما در عین حال باید بدانید که هم اصلاح کردن و هم واکس زدن هر دو می تواند منجر به ایجاد جراحت یا التهاب فولیکول های موهای آلت شده و عفونت های ویروسی مثل تبخال تناسلی یا molluscum contagiosum (نوعی بیماری پوستی که در آن برآمدگی های مدوری روی پوست ایجاد می شود که محتوی ماده نیمه مایع یا خمیری هستند) را پخش می کنند. حتی ایجاد عفونت های باکتریایی مثل استافیلوکوک مقاوم دربرابر متیسیلین نیز با استفاده از تیغ های اصلاح مرتبط شناخته شده است. همه اینها با مراقبت صحیح از آلت تناقض دارد.
اگر ترجیح می دهید که آلت تناسلیتان را اصلاح نکنید و فقط با قیچی یا ماشین ریش تراش موهای آن را کوتاه کنید، مطمئن تر است. اما اگر ترجیح می دهید که موهای آنرا اصلاح کنید، بهتر است از چه وسیله ای استفاده کنید؟ استفاده از یک تیغ ریش تراشی ساده با کرم یا صابون اصلاح و بعد از آن استفاده از لوسیون افترشیو مرطوب کننده یا آب نمک گرم بهترین است. از ریش تراش های برقی و مواد شیمیایی برای برداشتن موها به هیچ عنوان استفاده نکنید. و آخر اینکه، شاید دوست داشته باشید که بعد از اصلاح آنرا واکس هم بزنید. اشکالی ندارد فقط یادتان باشد که اینکار هم گران است وهم دردآور.
شستشو
آلت تناسلی، عضو بسیار حساسی است، و طی همه مراحل مراقبتی باید این نکته را خوب به خاطر داشته باشید. بنا به دلایلی عجیب، خیلی از مردها فکر میکنند که برای تمیز کردن آلت تناسلی خود باید آن را حسابی با آب و صابون بسابند تا تمیز شود. اما بهتر است بدانید که شستشو ساده با آب گرم و درصورت لزوم یک صابون ملایم برای این منظور کافی است. مردانی که ختنه نکرده اند باید پوست ختنه گاه را عقب برده و سر آت تناسلی را فقط با آب گرم، بدون صابون، شستشو دهند. حتماً پس از شستشو این محل را خوب خشک کنید.
هم شستشوی زیاد و هم شستشوی کم موجب بروز بالانیت (التهاب سر آلت تناسلی) می شود. اگر احساس ناراحتی در این قسمت کردید، از مصرف صابون های عطردار یا ژل ها و مایع های شستشوی بدن خودداری کنید و به جای آن از آب نمک استفاده کنید. پوشیدن لباس جدید یا پودر لباسشویی جدید هم ممکن است موجب بروز ناراحتی شود. اگر این ناراحتی ادامه پیدا کرد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
معاینه خود
مردها، مخصوصاً وقتی از نظر جنسی فعال باشند، باید به طور منظم آلت تناسلی خود را معاینه کنند تا وجود سرطان بیضه یا عفونت هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود را تشخیص دهند. اما چند وقت یکبار باید اینکار صورت گیرد؟ هیچ قانون خاصی برای آن وجود ندارد، اما یکبار در ماه به نظر کافی می رسد.
برای معاینه آلت تناسلی برای بررسی سرطان بیضه، توصیه های زیر را در نظر داشته باشید:
یکبار در ماه، پس از حمام:
-هر دو بیضه را تک تک بررسی کنید.
-با هر دو دست، بیضه را بین شصت ها و انگشتانتان گرفته و آرام آن را بغلتانید.
-وجود هرگونه غده سفت یا برآمدگی را بررسی کنید و آنرا از نظر تغییر اندازه، شکل یا همسانی بررسی کنید.
-اپیدیدیم (قسمتی از مجرای منوی که در پشت بیضه قرار دارد و به وسیله مجاری باریکی به آن مربوط است) یا رگ های خونی و طناب اسپرماتیک را با غده سرطانی اشتباه نگیرید.
-معاینه آلت تناسلی نه تنها به تشخیص غدد سرطانی کمک می کند بلکه راه خوبی برای تشخیص عفونت ها و بیماری هایی است که از طریق جنسی منتقل می شوند.
چراغ قرمزها
چراغ قرمزهای زیادی برای بیماری هایی که از نظر جنسی منتقل می شوند وجود دارد. از اینرو، در معاینات خود خوب دقت کنید و بدانید که برخی از این بیماری ها، مثل کلامیدیه، می توانند هیچ نشانه و علامتی نداشته باشند. در چنین مواردی، باید با شریک جنسی خود، رک و واضح گفتگو کنید. اگر وی به چنین بیماری هایی مبتلا شود، ممکن است شما بدون اینکه بدانید این بیماری را به او منتقل کرده باشید.
در زیر به برخی از علائم و نشانه های این نوع بیماری ها اشاره میکنیم:
-خارج شدن ترشحاتی از آلت تناسلی: این ترشح می تواند غلیظ و زردرنگ یا رقیق و خیلی روشن باشد.
-تغییر بو یا رنگ مایع منی
-وجود خون در مایع منی یا ادرار (رنگ تیره)
-احساس درد هنگام ادرار یا انزال
-احساس درد در ناحیه لگن
-زخم های سفلیسی (زخم های قرمز رنگ بدون درد) بر روی ناحیه دستگاه تناسلی، مقعد، زبان.
-برآمدگی هایی رنگ گوشت یا قرمز رنگ، جوش یا زخم روی آلت تناسلی که ممکن است خارش داشته باشد یا نداشته باشد.
-ایجاد زگیل یا برآمدگی های مشابه به رنگ گوشت روی ناحیه تناسلی.
علاوه بر این، بسیار از بیماری هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند، به ویژه عفونت های ویروسی مثل HIV یا تبخال، علائمی شبه علائم آنفولانزا دارند که می توانند جزء علائم اولیه این بیماری های به حساب آیند. اگر در هفته های بعد از یک رابطه جنسی که در آن مراقبت های لازم را در نظر نگرفته بوده اید، متوجه گلودرد، تورم غدد، تب یا درد بدن شدید، بهتر است برای اطمینان تحت آزمایش قرار گیرید.
و آخر اینکه، اگر چیزی غیرعادی مشاهده کردید، نترسید. جوش های مروارید شکل دور دیواره سر آت جای نگرانی ندارد. به همین ترتیب، جوش یا ناراحتی های ایجاد شده بخاطر اصلاح کاملاً طبیعی هستند. اگر اطمینان ندارید، بهترین کار این است که قبل از هر چیز به پزشک مراجعه کنید تا ببینید که چه چیز نرمال است و چه چیز غیرطبیعی است. صبر کردن بدترین کاری است که می توانید انجام دهید. یادتان باشد: همه مردها آلت تناسلی دارند. پس اگر به چیزی شک کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تحقیقات پژوهشگران در آلمان نشان می دهد که ناتوانی جنسی مردان نشانه بسیار مهمی برای بیماری های قلبی- عروقی و حملات قلبی مرگ بار است.
برای انجام این مطالعه 1519 مرد مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد خطر مرگ بر اثر حملات قلبی در مردانی که از ناتوانی جنسی رنج می برند، ۲ برابر بیشتر از سایرین است.
این گروه تحقیقاتی تاکید می کنند که مردان مبتلا به ناتوانی جنسی حتما باید برای بررسی اختلالات قلبی- عروقی تحت نظر متخصص قرار گیرند. این مراقبت ها موجب پیشگیری از بسیاری از موارد مرگ و میر در اثر حملات قلبی می شود.
این متخصصان همچنین معتقدند که برای پیش بینی خطر بیماری های قلبی، پزشکان باید عملکرد جنسی بیماران میانسال مرد را نیز ارزیابی کنند.
دانشمندان با انجام این تحقیقات متوجه شدند مردانی که به ناتوانی جنسی مبتلا هستند ۲ برابر بیشتر از سایرین به حمله قلبی دچار میشوند، با احتمال ۱۰ درصد بیشتر سکته مغزی میکنند و با احتمال ۲۰ درصد بیشتر نسبت به سایر مردان ممکن است به دلیل نارسایی قلبی در بیمارستان بستری شوند.
آنچه مانع بزرگی برای پیشگیری از حملات قلبی به شمار می رود، عدم بیان ناتوانی های جنسی بیمار به پزشک است. احساس شرمساری در مورد مسایل جنسی، جان بسیاری از مردان مبتلا به این اختلالات را به خطر می اندازد.
نپرداختن به زندگی و مشکلات جنسی سالمندان نوعی «غفلت» و «تبعیض» در ارائه مراقبتهای سلامت محسوب میشود.
به دنبال افزایش چشمگیر جمعیت در دهه ۶۰، هرم جمعیتی کشور تا مدتها با قاعدهای بزرگ (نماینده افراد کمسن و سال جامعه) ترسیم میشد اما کمترشدن نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، باعث شده است تا سالمندان بهتدریج سهم قابلتوجهتری از جامعه را تشکیل دهند و با توجه به اینکه برخورداری از سلامت جنسی از جمله حقوق این طبقه از جامعه است، حفظ کیفیت زندگی و توجه به برخی جنبههای مهم موضوع سلامت جنسی در زنان و مردان سالمند باید در برنامههای سلامت کشور لحاظ شود…
علاوه بر محدودیتهای بالقوه زیستشناختی در سالمندی، ملاحظههای جمعیتشناختی نیز بر عملکرد جنسی در سنین بالا تاثیرگذار است. مثلا حتی در کشورهای پیشرفته نیز امید به زندگی زنان حدود ۵ سال بیش از مردان است. از طرفی در این کشورها هم زنان بهطور میانگین با مردانی ۲ سال بزرگتر از خود ازدواج میکنند بنابراین بسیاری از زنان در سنین بالا، اصولا همسر خود را از دست دادهاند. در کشورهای اروپای غربی، امید به زندگی همراه با فعالیت جنسی بعد از ۵۵ سالگی برای مردان ۱۶ سال و برای زنان ۱۰٫۶ سال است، اما در عمل مردان در سنین بالا بیشتر به اختلالهای «عملکرد جنسی» دچار میشوند. این موضوع میتواند ناشی از فرایند طبیعی سالخوردگی باشد یا به علت بیماریهای مزمن شایع در این سنین.
در زنان و مردانی که سطح سلامت خوبی دارند، هیچ سقف سنیبرای فعال بودن از نظر جنسی وجود ندارد. البته ملاحظه های فرهنگی و اجتماعی در رفتار جنسی سالمندان تعیین کنندهاند و برای امکان برخورداری سالمندان از مواهب زندگی فعال زناشویی، فرهنگسازی و تلاش برای کمرنگکردن تدریجی برخی تابوها در این خصوص از مسئولیتهای متخصصان حوزه سلامت، فرهنگ، حقوق و اخلاق است.
اگرچه برخی اختلالهای عملکرد جنسی بهخصوص اختلال نعوظ در آقایان با افزایش سن شیوع بیشتری مییابد اما افراد دچار این موضوع الزاما شکایتی از زندگی جنسی خود نخواهند داشت. حتی مطالعهها نشان میدهند با افزایش سن، باوجود بیشتر شدن اختلال عملکرد، شکایت و ناراحتی افراد از این وضعیت کاهش مییابد. توجیهی که برای این حالت ارائه میشود، این است که برخلاف نسلهای جوانتر که تجربه جنسی خوب را صرفا در داشتن نعوظ کامل میدانند، بسیاری از سالمندان توانایی در رسیدن به یک نعوظ کامل را پیشنیاز ادامه فعال بودن به لحاظ جنسی نمیدانند بهخصوص که رسیدن به ارگاسم هم مستلزم چنین وضعیتی نیست. علاوه بر تغییرات زیست شناختی معمول در سالمندی، بیماریهای رایج در سنین بالا نیز بر روابط زناشویی سالمندان تاثیر میگذارند.
بیماریهایی که بر توان جنسی مردان تاثیر میگذارند
از مهمترین بیماریهایی که بر توان جنسی مردان تأثیر میگذارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱٫ تصلب شرایین: فرایند تصلب شرایین عملا از روزهای نخست زندگی یک انسان شروع میشود و با افزایش سن ادامه مییابد. هرچه سن بالاتر میرود، قابلیت ارتجاعی عروق کاهش پیدا میکند. علاوه بر آن، به دنبال آسیب به سنگفرش پوشاننده داخل عروق (اندوتلیوم) و تلاش بدن برای ترمیم این آسیبها، پلاکهای «آترومی» در شریانها تشکیل و به تدریج بزرگتر میشوند و میتوانند با توجه به محلی که در آن تنگی ایجاد کردهاند، علایم و عوارض مختلفی ایجاد کنند. عواملی مثل بالا بودن فشارخون، چاقی، مصرف دخانیات، دیابت و بالا بودن کلسترول خون این فرآیند را تسریع میکنند. طبیعی است هرچه قطر شریان کمتر باشد، ایجاد تنگی و حتی گرفتگی رگ زودتر دردسرساز خواهد شد. شریانهای تغذیهکننده بافتهای نعوظی آلت نیز از این قاعده مستثنی نیستند و از آنجا که بسیار باریکاند (حدود یک چهارم قطر عروق کرونر که به قلب خونرسانی میکنند)، نسبتا زود یعنی با ۵۰ درصد کاهش در قطر فضای داخلی رگ، علایم بیماری آشکار میشود. امروزه اختلال نعوظ را به عنوان یک وضعیت پیشبینیکننده گرفتاریهای عروق کرونر قلب در نظر میگیرند.
۲٫ چاقی: یکی دیگر از مشکلاتی که با افزایش سن خودنمایی میکند، چاقی است. چاقی با مکانیسمهای مختلف برای سلامت فرد زیانآور است و شانس بروز اختلالهای عروقی نعوظ را افزایش میدهد. به علاوه، چاقی عامل خطر بروز دیابت است و حدود ۵۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت بالای ۶۵ سال، به اختلال نعوظ مبتلا هستند. دیابت افزون بر درگیری عروقی با آسیب به اعصاب انتهایی نیز میتواند باعث کاهش توانایی نعوظ مردان شود.
۳٫ کاهش میزان تستوسترون: میل و عملکرد جنسی تا حد زیادی به سطوح هورمونی تستوسترون وابسته است. این در حالی است که برآوردها نشان میدهد با گذشتن از مرز میانسالی، میزان تستوسترون خون در مردان هر سال حدود یک درصد کاهش مییابد. اگر این کمبود ظرفیت تولید تستوسترون در سالمندی از حدی فراتر رود، میتواند باعث بروز «نشانگان کمبود تستوسترون» شود که علایم آن عبارتند از: کاهش توده و قدرت عضلانی، خلق افسرده و کاهش قدرت شناختی، کاهش میل جنسی و توان دستیابی به نعوظ. اگرچه کمبود هورمون با اختلال در نعوظ مرتبط است ولی مشکلات عروقی و انتقال عصبی سهم بسیار بیشتری در ایجاد این اختلال دارند.
۴٫ مشکلات ادراری: مشکلات ادراری که در بسیاری از مردان سالمند دیده میشود، مثل تکرر ادرار، نیاز به تخلیه ادرار در طول شب، دردناک یا سخت بودن خروج ادرار، بیاختیاری و نشت ادرار در شرایطی که مثانه پر است و تخلیه ناکامل ادرار که قبلا از آنها تحت عنوان «پروستاتیسم» یاد میشد و امروزه به «علایم مجرای ادراری تحتانی» معروف هستند، میتوانند باعث اختلال در نعوظ (در مورد مکانیسم آن هنوز ابهام وجود دارد) و مشکل در انزال و حتی انزال دردناک شوند.
بیماریهایی که بر توان جنسی زنان تاثیر میگذارند
از میان مهمترین بیماریهایی که بر توان جنسی زنان تأثیر میگذارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱٫ تصلب شرایین: پدیده تصلب شرایین و بیماریهای قلبی- عروقی اگرچه دیرتر از مردان ولی به هرحال زنان سالمند را درگیر خواهد کرد. البته در مقایسه با مردان، کمتر باعث اختلال عملکرد جنسیشان خواهد شد زیرا در زنان فرایندی مثل نعوظ اتفاق نمیافتد ولی ممکن است دچار تغییرات خلقی مثل افسردگی شوند. برخی داروهای کنترل فشارخون نیز ممکن است بر افزایش ترشحات واژن به دنبال تحریک جنسی و حتی ارگاسم تاثیرات منفی داشته باشند.
۲٫ چاقی: چاقی در زنان سالمند هم میتواند بر عملکرد و رضایت جنسیشان تاثیرگذار باشد. البته این موضوع تا حدی نیز به ملاحظههای فرهنگی و اجتماعی مرتبط است. مثلا مطالعهای در ایتالیا نشان داد زنان چاق عملکرد و رضایت محدودتری را گزارش میکنند در حالی که این یافته در مطالعهای دیگر در مورد زنان کشور ترکیه مشاهده نشد. به هر حال تصویر بدنی از خود برای اغلب خانمها و در هر سنی یک متغیر مهم در زندگی زناشویی و جنسی است.
۳٫ دیابت: دیابت نیز (نوع یک و دو) میتواند هر ۳ حیطه میل جنسی، واکنش به تحریکهای جنسی و رسیدن به ارگاسم را دچار اختلال کند، بهخصوص اگر با زمینه افسردگی همراه شود بنابراین کنترل دیابت (هرچه زودتر و در سن کمتر) برای حفظ عملکرد جنسی در خانمها هم بسیار مهم است.
۴٫ یائسگی: صرف نظر از بیماریهای معمول در این دوران، پدیده یائسگی و توقف کار تخمدانها نیز تغییرات بیولوژیک جدی در بدن بهوجود میآورد و میتواند روی عملکرد جنسی خانمها تاثیرگذار باشد. منبع عمده استروژن در این سنین هورمونهای آندروژنی هستند که به استروژن تبدیل میشوند. کمبود استروژن میتواند باعث ایجاد تغییراتی مانند کمپشت شدن موهای ناحیه تناسلی، کمشدن چربی زیرپوستی در ناحیه تناسلی که گاهی میتواند زمینه ایجاد التهاب مثانه بعد از رابطه زناشویی را فراهم کند، کوتاهتر شدن واژن و کمتر شدن قابلیت ارتجاعی آن و شکنندهترشدن بافت پوشاننده آن (اپیتلیوم) شود که بیتوجهی به این تغییرات در واژن و لزوم حفظ لغزندگی کافی (حتی با استفاده از ژلهای لوبریکانت موجود در اغلب داروخانهها) ممکن است به درد هنگام رابطه زناشویی بینجامد. علاوه بر کمبود استروژن (که موضوع لزوم جایگزینی در مقابل خطرهای تجویز آن مدتهاست که بین متخصصان مختلف مورد اختلاف است)، با توقف کار تخمدانها حدود نیمی از ظرفیت تولید آندروژن (هورمونهای مردانه که عامل اصلی تحریک میل جنسی در هر ۲ جنس هستند) نیز کاسته میشود و این موضوع هم ممکن است بر میل جنسی تا حدی تاثیر بگذارد.
۵٫ مشکلات ادراری: بیاختیاری ادرار در خانمهای مسن مشکل ناشایعی نیست اما در مورد اینکه این بیاختیاری هنگام فعالیت زناشویی (بهخصوص هنگام ارگاسم) چقدر میتواند مشکلساز باشد، اختلافنظر وجود دارد.
تغییرات جنسی با افزایش سن در مردان سالم
کاهش گیرندههای «بتاآدرنرژیک» و گیرندههای «کلی نرژیک» باعث میشود تا فعالیت آلفا آدرنرژیک دستگاه عصبی سمپاتیک افزایش یابد و این موضوع با ظرفیت آزادشدن ماهیچههای صاف موجود در اجسام غاری که برای ایجاد نعوظ بسیار اهمیت دارند، در تقابل است. افزایش بافت همبند در آلت تناسلی نیز از میزان قابلیت اتساع آن میکاهد و بهعلاوه از حساسیتش نیز کاسته میشود. به این ترتیب در نهایت ایجاد نعوظ به تحریک بیشتر ناحیه آلت و اسکروتوم (پوسته بیضه) و همچنین زمان بیشتری نیاز پیدا میکند. البته همین موضوع باعث میشود اختلال انزال پیش از موعد یا آنچه به انزال زودرس معروف است، در این سنین کمتر مشکلساز شود. بهعلاوه ارگاسم ممکن است کوتاهتر شود و خروج منی با شدت کمتری همراه باشد. دوره عدم پاسخ مجدد به تحریک جنسی متعاقب ارگاسم با افزایش سن بهطور طبیعی افزایش مییابد (از چند ساعت تا حتی یکی دو روز)
تغییرات جنسی با افزایش سن در زنان سالم
همان تغییراتی که در گیرندههای بتا و سیستم «کلی نرژیک» اتفاق میافتد در زنان نیز با افزایش سن باعث کاهش پتانسیل لغزندهسازی افزایش ترشحات واژن به دنبال تحریک جنسی میشود. به این ترتیب ممکن است زمان بیشتری برای ایجاد لوبریکاسیون لازم باشد بنابراین همسر باید به این نکته توجه کند. اگرچه گاه رسیدن به ارگاسم نیز میتواند به مدت زمان بیشتری نیاز داشته باشد ولی با افزایش سن، در ظرفیت ارگاسمی یک زن یا توانایی او در رسیدن به ارگاسم (اوج لذت جنسی) هیچ خللی ایجاد نخواهد شد.
نکته پایانی
سن بالا با وجود تجربه، دانش و مهارتهای روانی- اجتماعی بیشتر تضمینکننده مواجهنبودن زن و مرد با مشکلات جنسی نیست بنابراین مناسبتهای جنسی مثل گذشته کماکان از روابط زناشویی زوج تاثیر میپذیرد و البته روابط زناشویی نیز بر مناسبتهای زندگی مشترک اثرگذار است. اختلال در عملکرد جنسی یکی از طرفین نیز میتواند باعث اختلال عملکرد جنسی طرف مقابل شود. پزشکان و متخصصان محترم باید در نظر داشته باشند در مواجهه با افراد دچار بیماریهای مزمن، ناتوانیهای جسمی و سرطان، بیتوجهی به زندگی و مشکلات زناشویی آنها، نمونه بارزی از مراقبت بهداشتی درمانی نامناسب است. از طرفی نپرداختن به زندگی و مشکلات جنسی سالمندان (که بهطور شایع دچار بیماریهای مزمن هستند) نیز نوعی «غفلت» و «تبعیض» در ارائه مراقبتهای سلامت محسوب میشود.